Technologię Informacyjną i Komunikacyjną (w skrócie TIK; z ang. Information and Communication Technologies - skrót ICT) tworzą narzędzia pozwalające na komunikację między ludźmi. Obejmują one technologie komputerowe (sprzęt i oprogramowanie) oraz nowoczesne usługi telekomunikacyjne służące do przekazywania i zdalnego przetwarzania informacji.

W dzisiejszych czasach nie można wyobrazić sobie życia bez urządzeń komputerowych. Są one obecne w domu, w szkole, w pracy. Z pomocą komputerów zdobywamy wiedzę, relaksujemy się, gromadzimy pamiątki czy planujemy wakacje. W sieci szukamy przyjaciół, dzięki niej kontaktujemy się z rodziną mieszkającą w innym kraju, robimy zakupy.

Aby swobodnie posługiwać się TIK, poznamy podstawy pracy z komputerem. Przyswoimy zagadnienia związane z budową komputera i jego obsługą. Nauczymy się rozpoznawać aplikacje i określać zadania, do rozwiązania których są one najbardziej przydatne. Poznamy podstawowe zasady pracy w systemie operacyjnym. Rozróżnimy najczęściej spotykane licencje oprogramowania i dowiemy się, na co pozwalają one podczas pracy z aplikacją. Nauczymy się swobodnie pracować z plikami i folderami. Poznamy zagrożenia, jakie niesie ze sobą praca w sieci oraz metody zabezpieczenia komputera przed złośliwym oprogramowaniem, a także zasady bezpiecznego korzystania z Internetu. Na koniec dowiemy się, jak pracować na komputerze, nie szkodząc swojemu zdrowiu i środowisku.

Rozpoczynasz swoją przygodę z ogromnymi zasobami Internetu. Zanim poczujesz się tutaj swobodnie i bezpiecznie musisz poznać i zrozumieć zasady, które rządzą tym wirtualnym światem. W pierwszej części zbioru zadań poznasz aplikacje, które pozwolą ci wykorzystać potencjał tego miejsca, obowiązujące tutaj prawa, normy i zasady dobrego zachowania. Nie zapomnimy również o twoim bezpieczeństwie.

Można powiedzieć, że w dzisiejszym świecie nie ma granic, mamy do dyspozycji wiele narzędzi pozwalających na komunikację tekstową, głosową i wideo. W dowolnej chwili możemy przesłać wiadomość lub porozmawiać w trybie rzeczywistym z osobą znajdującą się na drugiej stronie naszej planety. Dlatego w drugiej części z kolei poznasz możliwości współczesnej komunikacji. Nauczysz się, między innymi, korzystać z poczty elektronicznej i kalendarza. Zaczynamy…

Edytor tekstu to program komputerowy służący do wprowadzania i edycji (poprawiania, modyfikowania) tekstu. Proste edytory używane są do wpisywania znaków z klawiatury i korygowania błędów a ich funkcjonalność niewiele odbiega od możliwości zwykłej maszyny do pisania. Wiemy jednak, że samo wprowadzanie tekstu to za mało. Liczy się wygląd i estetyka dokumentu.

Programy, z których będziemy korzystać (np. Microsoft Word, Writer) to zaawansowane edytory, zwane procesorami tekstu. Umożliwiają nie tylko wprowadzanie i poprawianie czystego tekstu, ale także jego formatowanie, czyli nadanie mu odpowiedniej szaty typograficznej (np. stosowanie krojów pisma, kolorów, odstępów miedzy wierszami, sposobów wyrównania tekstu na stronie). Edycja odbywa się w trybie WYSIWYG (What You See Is What You Get), czyli to, co widzimy na ekranie monitora będzie dokładnie tak samo prezentować się po wydrukowaniu.

Zaawansowane procesory tekstu umożliwiają wprowadzanie do dokumentów różnych elementów graficznych, takich jak tabele, rysunki, zdjęcia, wykresy czy schematy. Mają także liczne narzędzia ułatwiające pisanie i poprawianie tekstu (np. autokorekta, słowniki, statystyki dokumentu).

Najwyższy czas zapoznać się ze wszystkimi możliwościami edytora tekstu. Droga do mistrzostwa prowadzi przez ćwiczenia, zatem zapraszamy do pracy.

Edytor tekstu to program komputerowy służący do wprowadzania i edycji (poprawiania, modyfikowania) tekstu. Proste edytory używane są do wpisywania znaków z klawiatury i korygowania błędów, a ich funkcjonalność niewiele odbiega od możliwości zwykłej maszyny do pisania. Wiemy jednak, że samo wprowadzanie tekstu to za mało. Liczy się wygląd i estetyka dokumentu.

Program, z którego będziemy korzystać, LibreOffice Writer, to zaawansowany edytor, należy do kategorii programów zwanych procesorami tekstu. Umożliwiają one nie tylko wprowadzanie i poprawianie czystego tekstu, ale także jego formatowanie, czyli nadanie mu odpowiedniej szaty typograficznej (np. stosowanie krojów pisma, kolorów, odstępów miedzy wierszami, sposobów wyrównania tekstu na stronie). Edycja odbywa się w trybie WYSIWYG (What You See Is What You Get), czyli to, co widzimy na ekranie monitora, będzie dokładnie tak samo prezentować się po wydrukowaniu.

Zaawansowane procesory tekstu umożliwiają wprowadzanie do dokumentów różnych elementów graficznych, takich jak tabele, rysunki, zdjęcia, wykresy czy schematy. Mają także liczne narzędzia ułatwiające pisanie i poprawianie tekstu (np. autokorekta, słowniki, statystyki dokumentu).

Najwyższy czas zapoznać się ze wszystkimi możliwościami edytora tekstu. Droga do mistrzostwa prowadzi przez ćwiczenia, zatem zapraszamy do pracy.

Pakiet LibreOffice jest oprogramowaniem otwartoźródłowym dynamicznie rozwijanym przez społeczność skupioną wokół projektu. Ćwiczenia i zadania do modułu opracowano i przetestowano przy użyciu wersji 6.4.7.2 (system Linux) i 7.1 (system Windows). W kolejnych wersjach nazwy poleceń lub ich położenie mogą ulec zmianie. Może się również zdarzyć, że niektóre hasła pomocy nie zostały przetłumaczone na język polski.

Arkusz kalkulacyjny należy do programów o bardzo szerokich możliwościach zastosowania. Wykorzystywany jest jako narzędzie analityczne, narzędzie do prowadzenia różnego rodzaju statystyk oraz jako narzędzie wspomagające proces podejmowania decyzji.

Arkusz można sobie wyobrazić jako bardzo zaawansowany kalkulator mający zdolność przechowywania danych.

Można go także porównać do zeszytu składającego się z wielu pokratkowanych kartek papieru, gdzie w każdą kratkę wbudowany jest zaawansowany kalkulator. Taki zeszyt nazywamy skoroszytem, pokratkowaną kartkę arkuszem, a kalkulator wbudowany w pojedynczą kratkę komórką arkusza.

W arkuszu kalkulacyjnym wykonuje się różnorodne operacje obliczeniowe na danych z wykorzystaniem arytmetyki kolumnowo-wierszowej. Pozwala to na łatwe i szybkie wykonywanie obliczeń oraz na prezentację danych na różne sposoby.

Arkusze kalkulacyjne znajdują wiele zastosowań profesjonalnych. Można je też z powodzeniem wykorzystać do przydatnych obliczeń domowych, na przykład do planowania budżetu domowego, kalkulowania wydatków, wykonywania podstawowych i bardziej skomplikowanych rachunków, śledzenia wykorzystania czasu czy tworzenia dowolnych list.

Arkusz kalkulacyjny należy do programów o bardzo szerokich możliwościach zastosowania. Wykorzystywany jest jako narzędzie analityczne, narzędzie do prowadzenia różnego rodzaju statystyk oraz jako narzędzie wspomagające proces podejmowania decyzji.

Arkusz można sobie wyobrazić jako bardzo zaawansowany kalkulator, który ma zdolność przechowywania danych i wykonywania na nich obliczeń. Kilka arkuszy tworzy skoroszyt.

Dane w arkuszu umieszczone są zazwyczaj w tabelach, składających się z komórek znajdujących się w kolumnach oznaczanych literami i w wierszach oznaczanych liczbami.

W komórce może znajdować się bezpośrednio wpisana wartość (tekst lub liczba), albo formuła, która ją wylicza. Formuła może zawierać funkcje wbudowane w arkusz. Wyświetlana wartość ma określony format.

W arkuszu kalkulacyjnym wykonuje się różnorodne operacje obliczeniowe na danych z wykorzystaniem arytmetyki kolumnowo-wierszowej. Pozwala to na łatwe i szybkie wykonywanie obliczeń oraz na prezentację danych na różne sposoby.

Arkusze kalkulacyjne znajdują wiele zastosowań profesjonalnych. Można je też z powodzeniem wykorzystać do przydatnych obliczeń domowych, na przykład do planowania budżetu domowego, kalkulowania wydatków, wykonywania podstawowych i bardziej skomplikowanych rachunków, śledzenia wykorzystania czasu czy tworzenia dowolnych list.

Pakiet LibreOffice jest oprogramowaniem otwartoźródłowym dynamicznie rozwijanym przez społeczność skupioną wokół projektu. Ćwiczenia i zadania do modułu opracowano i przetestowano przy użyciu wersji 6.4.7.2 (system Linux) i 7.1 (system Windows). W kolejnych wersjach nazwy poleceń lub ich położenie mogą ulec zmianie. Może się również zdarzyć, że niektóre hasła pomocy nie zostały przetłumaczone na język polski.

Baza danych to zbiór informacji zapisanych w sposób umożliwiający łatwe i szybkie ich przeglądanie, aktualizacje i usuwanie zbędnych danych. Pojęciem tym określa się również program komputerowy służący do gromadzenia i przetwarzania informacji.

Bazy danych przechowują różnego rodzaju informacje, na przykład dane osobowe ludzi identyfikowane poprzez niepowtarzalny numer PESEL, informacje o płaconych podatkach, wizytach w placówkach służby zdrowia, o produktach oferowanych w sprzedaży internetowej, bankowych kontach i transakcjach w nich przeprowadzanych.

Skomputeryzowana baza danych może przechowywać dane tekstowe, liczbowe i obiekty - tabele, formularze i raporty. Jedna baza danych może zawierać wiele powiązanych ze sobą tabel, na przykład biblioteka może mieć bazę z tabelami zawierające informacje o książkach, czytelnikach i rejestr wypożyczeń. Tabela rejestr wypożyczeń zawierać będzie informacje pobierane z dwóch wymienionych wcześniej tabel.

Program komputerowy, nazywany też systemem baz danych pozwala wykonywać następujące czynności:

• tworzenie i modyfikację struktury bazy danych,
• dodawanie, edytowanie i usuwanie danych,
• analizowanie, wyszukiwanie i przeglądanie danych na różne sposoby,
• udostępnianie danych za pomocą raportów, wiadomości e-mail lub Internetu.

Baza danych to zbiór informacji zapisanych w sposób umożliwiający łatwe i szybkie ich przeglądanie, aktualizacje i usuwanie zbędnych danych. Pojęciem tym określa się również programy komputerowe, zwane systemami zarządzania bazą danych służące do gromadzenia i przetwarzania informacji.

Program LibreOffice Base formalnie nie jest bazą danych, ale raczej interfejsem graficznym pozwalającym korzystać z różnych systemów zarządzania bazami danych. Materiały w bieżącym module przygotowane zostały w oparciu o bazę danych HSQLDB. Obsługa tej bazy wymaga zainstalowania w systemie środowiska uruchomieniowego Javy (ang. Java Runtime Environment).

Pakiet LibreOffice jest oprogramowaniem otwartoźródłowym dynamicznie rozwijanym przez społeczność skupioną wokół projektu. Bazy danych i instrukcje do modułu opracowano i przetestowano przy użyciu wersji 6.4.7.2 (system Linux) i 7.1 (system Windows). Kolejne wersje pakietu mogą proponować używanie innej bazy danych, np. Firebird, sugerujemy jednak wybieranie HSQLDB. W kolejnych wersjach nazwy poleceń lub ich położenie mogą ulec zmianie. Może się również zdarzyć, że niektóre hasła pomocy nie zostały przetłumaczone na język polski.

Grafika prezentacyjna to rodzaj grafiki komputerowej, polegający na tworzeniu zestawów kolejno wyświetlanych slajdów, ilustrujących w systematyczny sposób jakieś zagadnienie. O aplikacjach wykorzystywanych do tworzenia tego typu grafiki zazwyczaj mówi się, mając na myśli pakiet wielofunkcyjnego oprogramowania, pozwalającego na tworzenie slajdów, na których połączony jest tekst z obrazem (grafiką), animacją i efektami dźwiękowymi. Stąd też określenie prezentacja multimedialna. Istnieje bardzo wiele różnych programów służących do tworzenia grafiki prezentacyjnej. Wśród nich są zarówno te przeznaczone do instalacji na lokalnych komputerach, na przykład: Microsoft PowerPoint, Impress, Corel Presentations, jak i takie, które można wykorzystywać pracując w chmurze: na przykład Prezi, Google Prezentacje czy MS PowerPoint Office 365. Wiele z tych aplikacji pozwala na pracę grupową nad prezentacją.

W niniejszym materiale posługujemy się głównie najpopularniejszym programem służącym do tworzenia prezentacji multimedialnych. Microsoft PowerPoint, bo o nim tu mowa, to aplikacja wchodząca w skład pakietu biurowego Microsoft Office. Pozwala na stworzenie profesjonalnej prezentacji zawierającej nie tylko tekst, ale też różnorodne elementy graficzne takie jak: rysunki, tabele, wykresy, diagramy, schematy organizacyjne czy animacje: dźwięk i ruch. Program ma w swoich bibliotekach zbiór gotowych szablonów, na których można oprzeć prezentację, a także predefiniowane motywy, czyli zestawy odpowiednio dopasowanych kolorów, czcionek i efektów graficznych. Choć najważniejszym składnikiem prezentacji są slajdy, aplikacja umożliwia także tworzenie notatek i konspektów dla prowadzącego wykład z użyciem prezentacji oraz materiałów informacyjnych dla słuchaczy.

Zachęcamy też w ćwiczeniach do wykorzystywania oprogramowania on-line, które doskonale sprawdzi się przy grupowym tworzeniu pokazu slajdów. Tu wybór aplikacji zależy od preferencji użytkowników.

Mamy nadzieję, że przygotowane ćwiczenia i zadania pozwolą na dojście do profesjonalnego poziomu znajomości tajników tworzenia prezentacji multimedialnych.

Grafika prezentacyjna to rodzaj grafiki komputerowej, polegający na tworzeniu zestawów kolejno wyświetlanych slajdów, ilustrujących w systematyczny sposób jakieś zagadnienie. Aplikacje wykorzystywane do tworzenia tego typu grafiki to wielofunkcyjne programy, pozwalające tworzyć slajdy, na których tekst łączy się z obrazem (grafiką), animacją i efektami dźwiękowymi. Stąd też określenie prezentacja multimedialna.

Istnieje bardzo wiele różnych programów służących do tworzenia grafiki prezentacyjnej. Wśród nich są zarówno te przeznaczone do instalacji na lokalnych komputerach, na przykład: LibreOffice Impress czy Microsoft PowerPoint, jak i takie, które można wykorzystywać pracując w chmurze: na przykład Google Prezentacje czy Prezi. Wiele z tych aplikacji pozwala na pracę grupową nad prezentacją.

W niniejszym materiale posługujemy się programem LibreOffice Impress, który jest częścią pakietu biurowego LibreOffice. Pozwala na stworzenie profesjonalnej prezentacji zawierającej nie tylko tekst, ale też różnorodne elementy graficzne takie jak: rysunki, tabele, wykresy, diagramy, schematy blokowe czy animacje: dźwięk i ruch. Program zawiera gotowe szablony, na których można oprzeć prezentację, a także galerię motywów, zawierającą zestawy punktorów, składników diagramów, kształtów tekstowych, strzałek, symboli oraz obrazków z różnych kategorii. Aplikacja umożliwia także tworzenie notatek dla prowadzącego wykład z użyciem prezentacji oraz materiałów informacyjnych dla słuchaczy.

Zachęcamy też w ćwiczeniach do wykorzystywania oprogramowania on-line, które doskonale sprawdzi się przy grupowym tworzeniu pokazu slajdów. Tu wybór aplikacji zależy od preferencji użytkowników.

Pakiet LibreOffice jest oprogramowaniem otwartoźródłowym dynamicznie rozwijanym przez społeczność skupioną wokół projektu. Ćwiczenia i zadania do modułu opracowano i przetestowano przy użyciu wersji 6.4.7.2 (system Linux) i 7.1 (system Windows). W kolejnych wersjach nazwy poleceń lub ich położenie mogą ulec zmianie. Może się również zdarzyć, że niektóre hasła pomocy nie zostały przetłumaczone na język polski.

Moduł Bezpieczeństwo w cyberświecie ma za zadanie pomóc w przygotowaniach do zdania egzaminu z zakresu ECDL/ICDL IT Security – S3. Obejmuje swoim zakresem umiejętności oraz wiadomości związane z używaniem technologii informatycznych i komunikacyjnych w życiu codziennym. Sprawdza znajomość zagadnień obejmujących zarządzanie informacją, bezpieczne korzystanie z internetu, a także z sieci bezprzewodowych.

Moduł składa się z części teoretycznej i z części praktycznej. W części teoretycznej wprowadzona jest tematyka związana z myśleniem komputacyjnem, kolejnymi etapami rozwiązywania problemu. W części tej Kandydat ma możliwość zapoznania się z typowymi technikami stosowanymi w myśleniu komputacyjnym oraz przy projektowaniu algorytmów.

W części praktycznej Kandydat rozwiązuje problemy wykorzystując język programowania Python w wersji 3.x. W związku z tym zalecane jest zainstalowanie oprogramowania umożliwiającego praktyczne rozwiązywanie zadań. Niezbędne oprogramowanie można pobrać ze strony: https://www.python.org/downloads/.

W celu ułatwienia pracy uczniom można zainstalować środowisko programistyczne. Jednym z wielu dostępnych jest bezpłatne, wieloplatformowe środowisko Geany do pobrania ze strony: https://www.geany.org/download.

Niektóre zadania oznaczone jako trudne, wykraczają w niewielkim stopniu poza zakres sylabusa. Mogą one jednak służyć do rozwoju zainteresowań dla uczniów zdolniejszych.

Moduł ten sprawdza umiejętność korzystania i konfiguracji narzędzi wykorzystywanych do współpracy w sieci, aplikacji dostępnych przez sieć, kalendarzy, portali społecznościowych konferencji online, środowisk nauczania online oraz technologii mobilnej.

W trakcie wykonywania ćwiczeń przygotowujących do egzaminu z Modułu S7 przestawione zostaną narzędzia niezbędne do wykorzystywania zasobów globalnej sieci do komunikacji oraz organizacji współpracy pomiędzy osobami połączonymi ze sobą wirtualnie.

Ćwiczenia w tym module sprawdzają wiedzę w zakresie:

• Zrozumienia kluczowych zasad związanych ze współpracą w sieci oraz pracą w chmurze.

• Konfiguracji i zakładania kont użytkownika.

• Korzystania z przestrzeni do przechowywania danych w sieci oraz z aplikacji online wykorzystywanych do współpracy online.

• Korzystania z kalendarzy online oraz na urządzeniach mobilnych do zarządzania oraz planowania.

• Współpracy oraz interakcji z innymi użytkownikami przy użyciu portali społecznościowych, blogów oraz serwisów wiki.

• Planowania i zarządzania konferencjami online oraz korzystania z narzędzi do nauki w sieci.

• Zrozumienia kluczowych zasad technologii mobilnej oraz korzystania z takich funkcji jak: poczta elektroniczna, aplikacje mobilne oraz synchronizacja.

Moduł składa się z 2 głównych części, pierwsza, zgodnie z sylabusem modułu S9 ECDL, wprowadza tematykę rozwiązywania problemów z komputerem, począwszy od podstaw budowy komputera aż po kompetencje związane z wyszukiwaniem właściwych informacji na temat możliwych rozwiązań. Część druga rozwija myślenie komputatywne - umiejętność podejmowanie decyzji i rozwiązywanie problemów z wykorzystaniem komputera.

Po przejściu części pierwszej uczeń ma usystematyzowaną wiedzę w zakresie spektrum problemów komputerowych. Dzięki temu ma podstawy do wejścia w zakres algorytmiki i jej wykorzystywania do budowania własnych narzędzi, aby rozwiązywać inne rodzaje problemów. W szczególności będzie mógł rozwiązać problemy napotkane w życiu codziennymi, do rozwiązania których może użyć możliwości komputatywnego myślenia i jego zastosowania.

Pomimo rozbieżności podstawy programowej i modułu ECDL opartego o ramy DIGCOMP wspólne zestawienia tych 2 zagadnień informatycznych znajdują odzwierciedlenie w codziennej pracy pracowników pionów informatycznych.